Het kabinet is gevallen en dat betekent dit jaar nieuwe landelijke verkiezingen. Wat als het in de coalitie van de Hoeksche Waard misloopt, worden er dan ook nieuwe gemeenteraadsverkiezingen uitgeschreven? Nee. Allereerst lijkt het vredig in de coalitie van CDA, Lokalen Hoeksche Waard, SGP en VVD. Zo bleek ook bij de politieke beschouwingen van 6 juli. De politici van een gemeentelijke coalitie moeten de sfeer ook wel goed houden: volgens de grondwet mogen er bij een lokale crisis geen tussentijdse gemeenteraadsverkiezingen worden uitgeschreven. Dat kan alleen bij een herindeling, zoals in 2019 toen de gemeente Hoeksche Waard uit vijf voormalige gemeenten ontstond.
In een gemeentelijke coalitie zullen ze elkaar daarom niet snel het mes op de keel zetten, zoals nu door Rutte is gedaan. Volgens raadsleden Vincent Rietvelt en Tania Heimans van GroenLinks Hoeksche Waard is dit zowel een voordeel als een nadeel. Het brengt minder onrust zoals in Den Haag, tegelijkertijd kunnen coalitiefracties daardoor minder kritisch naar elkaar kijken. Juist daarom vinden Rietvelt en Heimans de rol van de oppositie in de gemeenteraad belangrijk. “Als oppositie houden we de coalitie scherp en kijken kritisch mee met de keuzes die worden voorgesteld”, aldus fractievoorzitter Rietvelt. “Wij zijn als fractie het afgelopen raadsjaar erg actief geweest en hebben veel bereikt. Vlak voor het reces is onze motie nog aangenomen om jongeren vanaf 16 jaar bij de politiek te betrekken via een burgerberaad. Heel fijn dat we hier in de Hoeksche Waard als oppositie eigenlijk bij iedere raadsvergadering het verschil maken.”
“We zoeken daarbij graag de samenwerking op met de coalitie”, vult Heimans aan. “Zo is onze eerder motie met CDA voor een Landschapsontwikkelplan in de Hoeksche Waard door de hele raad aangenomen.” Tegelijkertijd neemt GroenLinks haar controlerende taak serieus. Onlangs stelde Heimans weer confronterende vragen aan het college. Is het geen verkeerde keuze geweest dat de gemeente in 2019 als belanghebbende geen zienswijze met bezwaren wilde indienen tegen een omstreden vergunning voor lozingen met PFAS door Chemours, zoals GroenLinks toen al vroeg? Waarom worden inwoners niet transparant geïnformeerd over bijvoorbeeld PFAS in het water en het aantal bomen dat wordt gekapt? Waarom wordt de komst van een havenindustrieterrein op het voormalige suikerfabrieksterrein van Puttershoek als ‘groen en duurzaam’ gepresenteerd, terwijl er een containerterminal, enorm distributiecentrum en mogelijk vervuilende industrie komt?
Op de laatste dag van het reces kwam de fractie daarom, naast de motie voor een burgerberaad vanaf 16 jaar, met drie andere voorstellen. De motie ‘een gemeente zonder greenwashing’ werd niet aangenomen, maar was volgens de wethouder wel van waarde om iedereen ervan te doordringen dat het begrip duurzaamheid zorgvuldig gebruikt dient te worden. Met twee andere moties werd voorgesteld inwoners en raad in ieder geval jaarlijks te informeren over de kwaliteit van het water, de lucht, bodem en natuur in de gemeente en te voorkomen dat overheden hierbij naar elkaar wijzen. Na suggesties en bijval tijdens het debat besloot GroenLinks hiervoor samen met andere fracties na het reces met een initiatiefvoorstel te komen. “Van de sfeer en de bijna altijd respectvolle manier van
debatteren in onze raad kunnen ze in Den Haag misschien iets leren”, meent Rietvelt. “Wij zitten in de oppositie, zijn kritisch en scherp, maar er is ook ruimte voor humor en we werken graag samen.”